به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام والمسلمین فرهاد عباسی در نشست بررسی راهکارهای استفاده از ظرفیت‌های استعدادهای برتر و جامعه نخبگان حوزوی در تدوین متون درسی حوزه» که با حضور طلاب نخبه، مسئولان مرکز نخبگان و دفتر تدوین متون درسی حوزه درقم برگزار شد گفت: نقش متن در نظام آموزشی حوزه بسیار برجسته است. شاید نظام های دیگر این گونه نباشد و بر پایه متن بنیان گذاشته نشده باشد. اما تاکید بر متن می تواند بر انسجام نظام آموزشی بیافزاید. هر چند شاید گاه به دلیل این که بعضی از شاخصه های نظام آموزشی به خوبی اجرا نشده است بعضی از آسیب ها رخ داده باشد.
مدیر دفتر متون درسی حوزه های علمیه بیان داشت: نقش برجسته متن در نظام آموزشی حوزه به عنوان یکی از مؤلفه های مهم، مورد اقرار و وفاق است. در مقابل بسیاری از نظام های آموزشی دیگر به متن وابسته نیستند و حتی بعضی این مقدار از وابسته بودن حوزه به متن را ضعف حوزه می دانند.
وی ادامه داد: اما باید بدانیم این مسئله نقطه قوت حوزه است چرا که متن خوب می تواند سبب تمرکز در یادگیری شود. اگر غیر این باشد از تمرکز در مسئله آموزش کاسته می شود.
حجت الاسلام والمسلمین عباسی از نقاط قوت نظام آموزش متن محور را فرصت جولان فکر برشمرد و بیان داشت: متن می تواند اثر گذار بر تحقق اهداف از پیش تعیین شده و حتی می تواند کاری کند که استاد در چارچوب اهداف آموزشی فعالیت کند و در فرایند آموزشی مناسب نقش آفرینی کند.
مسئول دفتر متون ادامه داد: از دیگر آثار آموزش متن محور این است که فرصت نقد پذیری را بیشتر می کند و لذاست که در مراحل و مقاطعی از نظام آموزشی حوزه محوریت یک متن نه تنها نقطه ضعف نیست بلکه نقطه قوت است.
وی اضافه کرد: امروز شاهد هستیم که تحول در متن مورد مطالبه جدی رهبر انقلاب، مراجع بزرگوار، مسئولین حوزه و اساتید و طلاب تبدیل شده است؛ با همه آثار و برکات، ولی در عین حال متون آموزشی موجود از چالش های جدی حوزه است و این سؤال مطرح است، آیا در شرایط فعلی این متون می تواند طلبه را به اهداف نظام آموزشی برساند.
حجت الاسلام والمسلمین عباسی با بیان این که در مجموع، مطالبات حق و باطلی در حول محور آموزش متن محور شکل گرفته که همین مطالبات آن را تبدیل به چالش کرده، اضافه کرد: گاهی وقت ها اما همین چالش ها مصدر و مجرایی برای «یراد بها الباطل» شده است.
مدیر دفتر متون درسی گفت: با همه این احوالات این کلمه حق که متن باید از قوام، ظرافت، دقت و جهت گیری لازم برخوردار باشد، نکته ای است که همه قبول دارند و همچنان که متن در عین حال که یک اصل است، لازم است که از اصالت نیز برخوردار باشد.
وی با بیان این که بعضی از مشکلات آموزش متن محور را نمی توان انکار کرد گفت: برای رفع این نوع نظام آموزشی باید چاره اندیشید و باید، طلبه استاد و نظام آموزشی همه با هم نقش ایفاء و حتی آن را تدبیر کنند.
حجت الاسلام والمسلمین عباسی از دیگر چالش های جدی نظام آموزش متن محور را هم خوانی نداشتن اهداف نظام آموزشی با مقاطع مختلف در حوزه متن عنوان کرد و اظهار داشت: برای رفع این چالش باید هدف نظام آموزشی در پایه ها تعیین و براساس آن اهداف متنی را انتخاب کرد.
مسئول دفتر متون بیان داشت: گاهی اوقات ظرف زمانی ارائه متن با حجم متون درسی همخوانی ندارد. برای رفع این مشکل کارهایی صورت گرفت که از جمله آن برگزاری دوره های تابستانه در بعضی از شهرها بود. اما هنوز این مشکل بعضاً وجود دارد.
وی اضافه کرد: بحث دیگر، سخت بودن و ساده بودن متن و استفاده از تکنولوژی آموزشی است. متأسفانه بعضی افراد مطلقا تکنولوژی آموزشی را قبول ندارند و از طرفی بعضی ها به صورت افراطی قبول دارند. این موارد و موارد دیگر سبب غبار آلود شدن نظام آموزشی حوزه شده است. لذا باید تصمیم های جدی تر در مورد بحث متن گرفته شود.
حجت الاسلام والمسلمین عباسی با اشاره به این که تعیین هدف در بحث نظام آموزشی بسیار مهم است گفت: چه به سمت متون سنتی و چه ساده سازی متون تمایل داشته باشیم، باید اهداف آموزشی متن در هر مقطعی مشخص باشد.
وی اهداف بلند حوزه را در ۴۰ ساله دوم انقلاب مورد توجه قرار داد و بیان داشت: لازم است با رویکرد تقویت و با استفاده از همه ظرفیت های روش های نوپدید همه ظرفیت ها را به نفع نظام آموزشی متن محور حوزه بکار گیریم.
مسئول دفتر متون با بیان این که متن چه در مرحله تألیف و چه در مرحله ارائه آن، کاری نخبگانی است، اضافه کرد: با توجه به وجود این ظرفیت در مرکز نخبگانی و استعدادهای برتر حوزه در بحث تدوین متون می تواند به کمک دفتر متون کمک بیاید.
حجت الاسلام والمسلمین عباسی با بیان این که متن اقتضائات ثبوتی و اثباتا دارد و تجربه می گوید اگر مسیر را درست رفته باشیم، می توانیم به اهداف خود در بحث تحول نظام آموزشی در برنامه هدف مند چند ساله دست یافت، بیان داشت: برای همین پشتوانه علمی متن، باید گروه علمی تراز باشد و برای این منظور نیز ۲۰ گروه علمی در موارد فقه، اصول، منطق، صرف و نحو و کلام... خواهیم داشت.
وی اظهار داشت: بر همین اساس نیز نیازمند این هستیم افرادی در این گروه علمی قرار گیرند تا به شکل های مختلف بتوانند فعالیت ها را دنبال کنند.
حجت الاسلام والمسلمین عباسی افزود: محوریت فعالیت متون در دوره جدید، در سطوح مختلف اعم از مقدمات و سطح عالی و رشته های تخصصی است و باید برای تهیه، تولید یا تقویم متون گام های جدی برداشته شود.
مسئول دفتر متون اظهار داشت: مسئله دیگری که لازم است مورد توجه قرار گیرد یافتن قالب آموزشی است هم اکنون در تبدیل شدن کتاب ها به درس نامه مقداری ضعف داشته و از رقبای خود هم عقب مانده ایم برای این کار کتاب باید فرآوری شود و این فرآوری هم یک دانش و هم یک مهارت است که یکی از عرصه های همکاری نخبگان با دفتر تدوین متون همین امر است یعنی یادگیری تدوین و همکاری در تدوین آموزشی و درسنامه های کتابها.
حجت الاسلام والمسلمین عباسی گفت: مسئله دیگر که باید بدان توجه کرد، ایجاد فرصت لازم برای گفت‌وگوی علمی در زمینه مسائل علمی مطرح شده در کتب و همچنین مبانی مورد توجه در کتب درسی است که از جمله راهکار های آن راه اندازی یک مجله علمی تخصصی در این موضوع یا برگزاری نشست ها و همایش های علمی است. زمینه همکاری طلاب نخبه و استعدادهای برتر در این موارد و موارد دیگر چون تقریر نویسی اولیه فراهم است که امید داریم در کنار هم بتوانیم جریان منطقی، معقول، بومی و مورد اعتمادی را در زمینه متون درسی حوزه راه اندازیم.
خبرنگار: قربان اسلامی نژاد
